یخ حالت جامد مایع است که برای آب خالص در دمای 0 درجه سانتی گراد و پایین تر به وجود می آید.
دلیل اصلی لغزنده بودن یخ ، لایه ای نازک از آب است که در سطح یخ وجود دارد. چون خود یخ به تنهایی به دلیل جامد بودنش نمیتواند لغزنده باشد و در حالت مایع این اتفاق برای آن می افتد. در حقیقت لغزنده بودن یخ دقیقا مثل پیاده رویی با سنگ های صیقلی است که در یک روز بارانی سطح آن سنگ ها خیس شده و بسیار لغزنده گردیده.
در تصویر زیر به خوبی می توان نقش لایه نازک آب بر سطح یخ را در ایجاد لغزندگی آن مشاهده کرد:
اما سوال دیگری که قطعا برای همگی ما پیش می آید این است : « این لایه نازک آب که در سطح یخ است ، چگونه شکل می گیرد؟ »
در پدید آمدن این لایه نازک چند عامل دخالت می کنند که آنان را بررسی می کنیم:
1- اگر یخ را فشرده کنیم ، حالت مایع پیدا می کند. این رفتار یخ به دلیل رفتار عجیب آب در دما های 0 تا 4 درجه سانتی گراد پدید می آید که قبلا درباره اش صحبت شده. هنگام تبدیل شدن آب به یخ ، حجم آن افزایش میابد و وقتی یخ به آب تبدیل می شود، حجمش کاهش میابد. پس ما با فشرده کردن یخ باعث کاهش حجم آن و در نهایت تبدیل یخ به آب می شویم.
وقتی هم که بر روی یخ راه می رویم، فشار ناشی از پا های ما باعث فشرده شدن و مایع شدن یخ می شوند و لایه ای نازک از یخ بر روی سطح آن به وجود می آید.
( البته این مورد را برخی از صاحب نظران قبول ندارند و استدلال آنان این است که: « حتی نوک تیز ترین شئ ها هم می توانند نقطه ذوب یخ را بالا تر ببرند و مانع از مایع شدن یخ بر اثر فشار شوند. » )
2- اصطکاک ناشی از حرکت شئ نیز می تواند سبب آب شدن قسمت بسیار کمی از یخ شود و سطحی از آب را بر روی یخ شکل دهد.
3- لایه های بالایی یخ به دلیل اینکه در بالای خود بلوری ندارند که با ان ارتباط بر قرار کنند، با حرکت مولکولی خود در سطح پخش می شوند و برای دستیابی به حالتی پایدار در سطح پخش می شوند.
*نکته: دلیل تشکیل لایه آب بر روی سطح یخ را می توان به ترکیبی از این 3 دلیل ربط داد و شاید هر کدام از این دلایل به تنهایی صحیح نباشند.
سایت علمی و پژوهشی آسمان | اقدام پژوهی |گزارش تخصصی لایه ,دلیل ,نازک ,لغزنده ,مایع ,شوند ,لایه نازک ,حالت مایع ,لغزنده بودن ,سانتی گراد ,درجه سانتی منبع
درباره این سایت